Wyrok kary śmierci na irańskim dziennikarzu Ruhollah Zam

Kacper Graczyk

12 stycznia 2021 Analizy std

Wyrok kary śmierci na irańskim dziennikarzu Ruhollah Zam

Opracował: Kacper Graczyk[1], 12.01.2021

W nocy z 11 na 12 grudnia 2020 r. został stracony Ruhollah Zam, irański dysydent i dziennikarz. Sąd nakazał wykonanie kary śmieci przez powieszenie[2].

Dziennikarz został oskarżony o szpiegostwo na rzecz Izraela i Francji, współpracę ze Stanami Zjednoczonymi, szerzenie kłamstw, obrażanie obecnych i byłych przywódców Islamskiej Republiki oraz szpiegostwo. Zam zaprzeczył oskarżeniom, podkreślając, że w tym czasie pracował jako reporter. Kilka godzin po ogłoszeniu wyroku Amnesty International wydała oświadczenie, że nie zgadza się z surowością kary. Przedstawiciele organizacji zaznaczyli: „wyrok jest niesprawiedliwy i oparty na wymuszonych zeznaniach”. 8 grudnia 2020 r. sąd najwyższy Iranu wydał orzeczenie o utrzymaniu w mocy wyroku kary śmierci. Francuskie ministerstwo spraw zagranicznych uznało tę decyzję za „poważny atak na wolność słowa i prasy w Iranie”[3].

Irańczyk Ruhollah Zam był synem proreformatorskiego szyickiego duchownego Mohammada Ali Zama. Uciekł z Iranu w 2009 r. w trakcie antyrządowych protestów, twierdząc, że został fałszywie oskarżony o współpracę z zagranicznymi służbami wywiadowczymi. Uzyskał azyl polityczny we Francji. Tam prowadził magazyn „Amad News” – popularną antyrządową stronę internetową Iranu, która zebrała ponad milion czytelników[4]. Na szyfrowanym kanale „Telegram” umieszczał informacje na temat sytuacji w Iranie dotyczących m.in. planowanych demonstracji. W 2017 r. „Telegram” zamknął jego kanał w związku z umieszczaniem nieodpowiednich materiałów. Iran oskarżał dziennikarza, że ten rozpowszechniał na kanale informacje o tym, jak zrobić bomby benzynowe. Kanał został ponownie otwarty, ale pod inną nazwą[5].

Ruhollah Zam został aresztowany w październiku 2019 r. w Iraku. Nie jest do końca jasne, jak oraz kiedy doszło do aresztowania. Irański Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej (IRGC) oświadczył tylko, że zastosował „nowoczesne metody wywiadowcze i innowacyjne taktyki”, co pozwoliło na aresztowanie Zama[6].

Po przewiezieniu do Iranu Ruhollah został postawiony przed sądem i zmuszony do przyznania się do winy w telewizji. Podczas wywiadu w lipcu 2020 r. Ruhollah Zam wyznał, że od czasu aresztowania stracił 30 kg. Jego ojciec napisał w liście do szefa irańskiego wymiaru sprawiedliwości, że Ruhollah był przetrzymywany bez kontaktu z rodziną przez dziewięć miesięcy. Jak poinformowała Amnesty International rodzina Ruhollaha odwiedziła go dzień przed egzekucją, jednak ani władze więzienne ani sądowe nie poinformowały ich o planowanej egzekucji[7].

[1] Materiał opracowany we współpracy ze studentami kierunku Analityka Bezpieczeństwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Gnieźnie.

[2] Ruhollah Zam’s execution by Iran ‘shocking’ and ‘shameful’, „AL Jazeera”, 12.12.2020, https://www.aljazeera.com/news/2020/12/12/iranian-journalists-execution-shocking-rights-groups, 21.12.2020.

[3] Ruhollah Zam: Iran executes journalist accused of fanning unrest, „BBC”, 12.12.2020, https://www.bbc.com/news/world-middle-east-55285301, 21.12.2020.

[4] B. Kasigara, Iran Sentences Journalist Ruhollah Zam to Death, „communalnews.com”, 7.12.2020, https://communalnews.com/pl/iran-sentences-journalist-ruhollah-zam-to-death/, 21.12.2020.

[5] Ruhollah Zam: Iran executes…

[6] Tamże.

[7] E. Graham-Harrison, Iran executes dissident journalist accused of inciting unrest, „The Guardian”, 12.12.2020, https://www.theguardian.com/world/2020/dec/12/iran-executes-dissident-journalist-for-inspiring-2017-protests, 21.12.2020.